دهستان من

سرزمین دین و ادب

دهستان من

سرزمین دین و ادب

مؤلفه‌های ایمان اقتصادی

ایمان در اقتصاد

ایمان به خدای متعال در تمامی امور زندگی فردی و اجتماعی انسان سرایت دارد و در شرایط هجوم و نفوذ اقتصادی و در واقع جنگ اقتصادی باید به اقتصاد از نگاه دین نظر کنیم و برای حل این مشکل همانند مشکلات دیگر نگاه دین را جستجو کنیم.
یکی از ابعاد اقتصاد دینی، نگاه مؤمنانه به آن است. اقتصاد نیز باید در جامعه اسلامی ایمان به خدا داشته باشد. ایمان به خداوند در اقتصاد یعنی به راه و روش اسلامی در اقتصاد و نیز وعده ها و حذرهای الهی در باب اقتصاد اطمینان داشته و بر طبق همان ها عمل شده، مطمئن بود که به اقتصادی قوی و مستحکم و مطمئن نائل خواهیم شد. در این نوشتار سعی می‌کنیم به تعدادی از مولفه‌های ایمان اقتصادی به عنوان یکی از شاخه‌های ایمان که در آیات و روایات به آن تأکید شده اشاره ای اجمالی داشته باشم.

مولفه‌های ایمان اقتصادی
ریشه اقتصاد مؤمنانه، اعتقاد درونی و باور قطعی به این است که تمامی دارایی‌های عالم، ملک صد در صد خداوند عالم است:« لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمید [لقمان/۲۶] آنچه در آسمان‌ها و زمین است از آنِ خداست، چرا که خداوند بى‏نیاز و شایسته ستایش است!»
ابتدا تعریفی از ایمان را که در احادیث نقل شده با هم مرور می‌کنیم: عبد السلام بن صالح از امام رضا (ع) و او از پدرانش نقل مى‏کند که پیامبر خدا (ص) فرمود:« الْإِیمَانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکَان ‏[۱] ایمان شناخت با قلب و اقرار با زبان و عمل کردن با اعضاى بدن است». پس ایمان اقتصادی نیز درجات قلبی، لسانی و عملی دارد. البته ما در اینجا فقط به بُعد مرتبه قلبی آن اشاره می‌کنیم. 

ادامه مطلب ...

باز هم پای شهداء در میان است!

انقلاب شکوهمند اسلامی ایران به همه چیز رنگ و بوی الهی داد و شهیدان این انقلاب از ابتدا تا به اکنون راه نورانی آن را راهنما شدند و بر ماست راهی را که آنان نشان داده‌اند ادامه دهیم. روزی جهاد در مقابل شاه ستم‌پیشه معنا می‌شد. روزگاری جهاد به معنی دفاع مقدس هشت ساله تجلّی یافت و امروز نیز جهاد در میدان‌های جدیدی مثل علم اولویّت دیگری پیدا کرده است. همه این جهادها در مسیر رشد و بالندگی انقلاب اسلامی و ارزش‌های آن است و در همه این جهادها شهدا بیمه کننده راه بوده‌اند.
جهاد علمی تا شهادت
علم و فناوری همچون جهاد در میدان مبارزه نظامی ارزشمند است بلکه حتّی بیشتر از آن!  امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرماید:« الشَّاخِصُ فِی طَلَبِ الْعِلْمِ کَالْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ إِنَّ طَلَبَ الْعِلْمِ فَرِیضَةٌ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ وَ کَمْ مِنْ مُؤْمِنٍ یَخْرُجُ مِنْ مَنْزِلِهِ فِی طَلَبِ الْعِلْمِ فَلَا یَرْجِعُ إِلَّا مَغْفُورا [۱] بیرون رونده (از خانه یا از شهر) در طلب و بدست آوردن علم مانند جهاد و کارزارکننده در راه خدا است، زیرا طلب علم بر هر مسلمانى واجب است، و چه بسیار مؤمن و گرویده به‌ خدا و رسول که از منزل و سراى خود در طلب و بدست آوردن علم بیرون می‌رود و باز نمی‌گردد مگر آنکه آمرزیده شده است.» این جهاد در این عصر و زمان که دشمنان اسلام به سلاح علوم روز مجهّز هستند از هر زمان دیگری اولویّت و اهمّیت بیشتری دارد به خصوص اگر علم مورد نظر قدرت راهبردی ویژه‌ای در دنیا داشته باشد. امروز علم و فناوری هسته‌ای از جمله علومی است که ملاک پیشرفت علمی تراز اول جهانی است به خصوص اینکه در علوم مختلف از جمله کشاورزی، صنعت و ... تأثیر ویژه‌ای دارد. دلیل دیگر اهمّیت ویژه جهاد علمی هسته‌ای شهدای دانشمندی هستند که تقدیم انقلاب شده است. این یعنی جهاد علمی دانشمندان ما دقیقا در مقابل خواست دشمنان بوده و هست.
انرژی فوق هسته‌ای شهید
شهادت در منطق انقلاب جایزه‌ای منحصر به فرد از طرف خداست که به مجاهدان خاص مدافعان اسلام عنایت می‌شود. امروز دفاع از اسلام از راه تلاش علمی شایسته و مجاهدانه است. شهید آنگاه که به اوج اخلاص در راه جهاد می‌رسد انرژی استثنایی ایمان و تکاپوی الهی را به واسطه ریخته شدن خونش در جامعه اسلامی پمپاژ می‌کند و در تاریخ بشریّت شمع محفل می‌شود. شاید یکی از معانی زنده بودن شهید نیز همین باشد که قرآن می‌فرماید:« وَ لا تَحْسَبَنَ‏ الَّذینَ قُتِلُوا فی‏ سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُون‏ [آل عمران/۱۶۹] (اى پیامبر!) هرگز گمان مبر کسانى که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده‏‌اند، و نزد پروردگارشان روزى داده مى‏‌شوند.» بعد از شهادت شهید، مثل بمب اتمی که منفجر شده باشد همه به فکر هدف و مسیر شهید می‌افتند و راهی بزرگ با افراد زیاد و انگیزه‌ای عجیب همچون امواج خروشان برای نیل به هدف شهید به راه شروع می‌شود. پس شهید زنده است و انرژی فوق هسته‌ای دارد. 
ادامه مطلب ...

انقلاب اسلامی؛ هنری در سایه اعجاز

هنر انقلاب اسلامی

هر واژه‌ای با واژگان قدیمی‌تر از خود قابل توضیح است. از بین سه واژه "هنر"، "انقلاب" و "اسلام" به نظر می رسد که کلمه اسلام از قدمت مفهومی و اصطلاحی بیشتری برخوردار است.

هنر در اسلام
یکی از ابزارهای اساسی تبلیغ دین اسلام هنر بوده و هست اگر چه نامی از واژه هنر در تبلیغ اسلام برده نشده است امّا واضح است که ابلاغ پیام در قالب‌هایی چون گفتار و نوشتار برای ماندگاری و تأثیرگذاری بیشتر نیازمند زیبایی و لطافت هنر هستند. از سخنان به جای مانده از پیامبران و اولیای الهی نیز این مطلب به خوبی مشخّص می‌شود. یکی از وجوه اعجاب برانگیز قرآن کریم به عنوان معجزه جاویدان آخرین فرستاده خداوند، "هنر در بیان" است که از آن با نام فصاحت و بلاغت نام برده می‌شود. قرآن کریم می‌فرماید:« بِلِسانٍ عَرَبِیٍّ مُبین‏ [شعراء/۱۹۵] آن را به زبان عربى آشکار (نازل کرد)!» این هنر تا جایی است که قرآن، هنرمندان سخن را به مسابقه فرامی‌خواند :« فَلْیَأْتُوا بِحَدیثٍ مِثْلِهِ إِنْ کانُوا صادِقینَ [طور/۳۴] اگر راست مى‏گویند سخنى همانند آن بیاورند!»  
ادامه مطلب ...

بنت الهدی

شهادت به عنوان یک مزد برتر در دین اسلام خواسته و آرزوی هر مؤمن مجاهدی است. در آستانه شهادت یک خواهر و برادر مؤمن و انقلابی به رمز و راز انقلابی بودن در زمان حال می‌پردازیم. بنت الهدی صدر فرزندی از خاندان عالم‌پرور و وارسته صدر است. زنی که پا به پای برادر فرزانه و انقلابی خود در مقابل رژیم خونخوار بعث عراق ایستاد و هر لحظه را با فریاد بر خفقان ظلم، در پیِ پارگی چُرت جهاد بود.

جهاد زن
درست است که جهاد و پیکار نظامی در ابتدای امر بر دوش مردان نهاده شده است ولی زنان نیز می‌توانند در مسیر بیداری و بصیرت‌دهی مردم روزگار خود نقش بسزایی را ایفا کنند. پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند:« مَن ماتَ و لَم یَغْزُ ، و لَم یُحدِّثْ بهِ نَفسَهُ ، ماتَ على شُعْبَةٍ مِن نِفاق [۱] کسى که جهاد نکرده یا آرزوى جهاد نداشته باشد و بمیرد به نوعى نفاق مرده است.» این روایت بیانگر آن است که آرزوی ایستادن در مقابل دشمنان و ضربه زدن به آن‌ها برای دفاع از اسلام یکی از ویژگی‌های ایمان است. زنان نیز از این قاعده مستثنا نیستند. زن نیز باید به فکر دفاع از اسلام باشد. بنت الهدی صدر  با آموخته‌هایی که از برادر خود آیت الله سیّد محمدباقر صدر(ره) از دین اسلام داشت بر آن بود تا جهادی هر چه مؤثرتر و کوبنده‌تر در مقابل دشمنان اسلام زمان خود بروز دهد. بنت الهدی صدر این زن مجتهد و مجاهد در تبیین این جهاد می‌گوید:« مسؤولیت شرعی، ما را بر آن می دارد که در برابر ظلم و ظالم، این چنین موضع گیری کنیم. دیگر زمان سکوت به سر آمده است. ما باید صفحه دیگری از جهاد و مبارزه بگشاییم. ما سال های متمادی سکوت کرده ایم و هر چه بیشتر سکوت کنیم دشمنان ما گستاخ تر می‌شوند. چرا باید ساکت باشیم؟»[۲]
  
ادامه مطلب ...

نفت ملّی=اقتصاد غیرنفتی

در ۲۹ اسفند سال ۱۳۲۹ اتّفاق مهمی در صنعت نفت ایران افتاد و آن هم ملّی شدن صنعت نفت بود. تا آن روز با تسلّط مطلق انگلستان بر صنعت نفت ایران، تمامی حقوق این ملّت به تاراج برده می‌شد. در این نوشتار سعی داریم تا با مرور بر وقایع آن دوره به نسخه‌ای برای این روزهای اقتصاد و صنعت ایران اسلامی بپردازیم. کشوری که با انقلاب بی‌نظیر خود تحوّلی عظیم در جهان به وجود آورد و بر آن است تا با ادامه راه بزرگ خود که الهام گرفته از ارزش‌های دین مبین اسلام است به اهداف و آرمان‌های اساسی خود در دنیا دست یابد.  ادامه مطلب ...

مذاکره یا نفوذ؟!

روزنه های نفوذ در مذاکره

یک از مطالبی که اخیرا و به خصوص در سال جاری از کلمات کلیدی و پرتکرار و مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است، واژه "نفوذ" است. با توجه به تأکید ایشان، لازم است هر چه بیشتر با زوایا و مبانی نفوذ از نگاه اسلام آشنا شویم. مهمترین بستر ایجاد روزنه‌هایی برای  نفوذ دشمن، در ساختار جامعه اسلامی، در زمانی است که چهره‌ی رفتار دشمنانه ما با دشمن، کم‌رنگ می‌شود و آن هم در لحظه مذاکره با دشمن است(دقّت شود)! رهبر حکیم انقلاب اسلامی در تبیین نفوذ در قالب مذاکره، شاهدی را از مذاکرات قبلی سالیان گذشته مثال می‌زند و می‌گویند:« در همین مجلس شورای اسلامی مگر ندیدیم که یک نماینده‌ای آمد نظام را متّهم کرد به دروغ‌گویی! گفت ما ده سال است، سیزده سال است داریم به دنیا دروغ می‌گوییم، در تریبون مجلس شورای اسلامی! در این منبر عمومی! خب، او حرف دشمن را دارد می‌زند؛ دشمن به ما می‌گفت شما دروغ می‌گویید! حالا یکی از خود ما پیدا میشود میگوید نظام دارد دروغ میگوید! این نفوذی نیست؟ احیاناً خودش هم خبر ندارد و نمی‌داند. مجلسی داشتیم که در حال مذاکرات گرم دشوار هسته‌ای در دورانی که رئیس‌جمهور محترم فعلی ما رئیس مذاکرات هسته‌ای بود و داشتند با زحمت، با شدّت حرف می‌زدند، با طرف‌های مقابل مجادله می‌کردند و درواقع مبارزه می‌کردند برای اینکه حرف ایران را سبز کنند، در مجلس طرح سه‌فوریّتی آوردند برای اینکه حرف طرف مقابل سبز بشود! همان‌وقت رئیس هیئت مذاکره که رئیس‌جمهور محترم فعلی ما است، گلایه کرد و گفت ما داریم آنجا مبارزه می‌کنیم، اینجا آقایان دارند طرح به نفع دشمن طرّاحی می‌کنند؛ خب، اینها نفوذ است»[۱] حال باید ریشه‌های بسترساز نفوذ را از نگاه دین اسلام مروری کوتاه بکنیم.  

ادامه مطلب ...

بوی تاول؛ بوی مرگ!

نزدیک نوروز، بوی میوه‌های مختلف در میوه‌فروشی ها نوید شروعی دیگر با دیدوبازدیدهای نوروزی می‌دهد. امّا در حدود ۳۰ سال قبل در کردستان عراق و با استقبال گرم کردنشینان حلبچه از نیروهای ایرانی، قتّال عراق – صدّام – جنایتی تازه رقم زد و با بمب‌های شیمیایی مثل گازهای سارین و خردل و... حدود ۵۰۰۰ نفر را مظلومانه کشت. و حدود ۱۰ هزار نفر را مجروح کرد و تعداد زیادی را نیز با اثرات بمب‌های شیمیایی معلول کرد. وقتی این اتّفاق و اتّفاقاتی از این دست را می‌شنویم نا خودآگاه این سؤال به ذهن می‌رسد که چگونه خداوند جزای این ظلم‌های نابخشودنی را خواهد داد؟ آیا این دنیا ظرفیّت انتقام از این جنایات را دارد؟برای تبیین این بحث، باید به دل به دامان قرآن و احادیث اهل بیت عصمت و طهارت بسپاریم و از گلزار معرفت نورانی وحی، زلالی هر چند اندک به کام جان بچشانیم. و مقدمه آن نیز مروری اجمالی بر خصوصیات این دنیا و نیز ظرفیت عظیم آخرت است .  

ادامه مطلب ...

اولین مدافع حرم

الگوهای برتر

حضرت صدّیقه کبری فاطمه زهرا سلام الله علیها برترین الگو در دین اسلام هستند. قرآن کریم سه بار از کلمه "اسوة" به معنای الگو استفاده می‌کند. یکی خود پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله را به عنوان الگو برای مسلمانان معرفی می‌کند: « لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَة [احزاب/۲۱] مسلّماً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نیکویى بود ». و در دو آیه دیگر (آیه ۴ و ۶ ممتحنه) نیز حضرت ابراهیم علیه السلام و پیروان او را به عنوان الگوی مسلمین می‌شناساند:« قَدْ کانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فی‏ إِبْراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَه‏ [ممتحنه/۴] براى شما سرمشق خوبى در زندگى ابراهیم و کسانى که با او بودند وجود داشت »‏. از آنجا که ائمّه معصومین علیهم السلام مفسّر قرآن و قرآن ناطق هستند و کلام آن‌ها حجّتی از طرف خداوند متعال است به روایتی از امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) توجّه می‌کنیم. ایشان می‌فرمایند:«  وَ فِی ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ ص لِی أُسْوَةٌ حَسَنَة [۱] دختر رسول خدا صلّی الله علیه و آله الگوی خوبی برای من است ». این روایت، از زبان امام معصوم نشان دهنده تمام و کمال بودن شخصیّت حضرت زهرا سلام الله علیها از یک طرف و همچنین اثر روش رفتاری آن حضرت بر نوع و روش حکومتی امام زمان علیه اسلام در زمان ظهور از طرف دیگر است.  ادامه مطلب ...

سقّای والفجر8

یعنی پنج ماه قبل از عملیات، یک شب آمدم منزل (پایگاه شهید بهشتی) و چون خیلی خسته بودم به همسرم گفتم: «کوله پشتی مرا آماده کن. شال گردن و لباس و وسایلی که برای کردستان نیاز است را هم برایم آماده کن.» بعد شام خوردم و خوابیدم و صبح برای نماز بلند شدم. آن روز اولین روزی بود که ما می‌خواستیم برای شناسایی منطقه فاو برویم، لذا با برادر «عباس محتاج» ( استاندار قم و فرمانده پیشین نیروی دریایی ارتش) قرار داشتم. خلاصه بعد از نماز صبحانه خوردم و به همسرم گفتم: «کوله پشتی ما را آماده کردید؟» ایشان گفت: «کجا می‌خواهی بروی؟«
 

ادامه مطلب ...