ایمان در اقتصاد
ایمان به خدای متعال در تمامی امور زندگی فردی و اجتماعی انسان سرایت دارد و
در شرایط هجوم و نفوذ اقتصادی و در واقع جنگ اقتصادی باید به اقتصاد از
نگاه دین نظر کنیم و برای حل این مشکل همانند مشکلات دیگر نگاه دین را
جستجو کنیم.
یکی از ابعاد اقتصاد دینی، نگاه مؤمنانه به آن است. اقتصاد نیز باید در
جامعه اسلامی ایمان به خدا داشته باشد. ایمان به خداوند در اقتصاد یعنی به
راه و روش اسلامی در اقتصاد و نیز وعده ها و حذرهای الهی در باب اقتصاد
اطمینان داشته و بر طبق همان ها عمل شده، مطمئن بود که به اقتصادی قوی و
مستحکم و مطمئن نائل خواهیم شد. در این نوشتار سعی میکنیم به تعدادی از
مولفههای ایمان اقتصادی به عنوان یکی از شاخههای ایمان که در آیات و
روایات به آن تأکید شده اشاره ای اجمالی داشته باشم.
مولفههای ایمان اقتصادی
ریشه اقتصاد مؤمنانه، اعتقاد درونی و باور قطعی به این است که تمامی
داراییهای عالم، ملک صد در صد خداوند عالم است:« لِلَّهِ ما فِی
السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمید
[لقمان/۲۶] آنچه در آسمانها و زمین است از آنِ خداست، چرا که خداوند
بىنیاز و شایسته ستایش است!»
ابتدا تعریفی از ایمان را که در احادیث نقل شده با هم مرور میکنیم: عبد
السلام بن صالح از امام رضا (ع) و او از پدرانش نقل مىکند که پیامبر خدا
(ص) فرمود:« الْإِیمَانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ
وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکَان [۱] ایمان شناخت با قلب و اقرار با زبان و عمل
کردن با اعضاى بدن است». پس ایمان اقتصادی نیز درجات قلبی، لسانی و عملی
دارد. البته ما در اینجا فقط به بُعد مرتبه قلبی آن اشاره میکنیم.
هنر انقلاب اسلامی
هر واژهای با واژگان قدیمیتر از خود قابل توضیح است. از بین سه واژه "هنر"، "انقلاب" و "اسلام" به نظر می رسد که کلمه اسلام از قدمت مفهومی و اصطلاحی بیشتری برخوردار است.
شهادت به عنوان یک مزد برتر در دین اسلام خواسته و آرزوی هر مؤمن مجاهدی است. در آستانه شهادت یک خواهر و برادر مؤمن و انقلابی به رمز و راز انقلابی بودن در زمان حال میپردازیم. بنت الهدی صدر فرزندی از خاندان عالمپرور و وارسته صدر است. زنی که پا به پای برادر فرزانه و انقلابی خود در مقابل رژیم خونخوار بعث عراق ایستاد و هر لحظه را با فریاد بر خفقان ظلم، در پیِ پارگی چُرت جهاد بود.
در ۲۹ اسفند سال ۱۳۲۹ اتّفاق مهمی در صنعت نفت ایران افتاد و آن هم ملّی شدن صنعت نفت بود. تا آن روز با تسلّط مطلق انگلستان بر صنعت نفت ایران، تمامی حقوق این ملّت به تاراج برده میشد. در این نوشتار سعی داریم تا با مرور بر وقایع آن دوره به نسخهای برای این روزهای اقتصاد و صنعت ایران اسلامی بپردازیم. کشوری که با انقلاب بینظیر خود تحوّلی عظیم در جهان به وجود آورد و بر آن است تا با ادامه راه بزرگ خود که الهام گرفته از ارزشهای دین مبین اسلام است به اهداف و آرمانهای اساسی خود در دنیا دست یابد. ادامه مطلب ...
روزنه های نفوذ در مذاکره
یک از مطالبی که اخیرا و به خصوص در سال جاری از کلمات کلیدی و پرتکرار و مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است، واژه "نفوذ" است. با توجه به تأکید ایشان، لازم است هر چه بیشتر با زوایا و مبانی نفوذ از نگاه اسلام آشنا شویم. مهمترین بستر ایجاد روزنههایی برای نفوذ دشمن، در ساختار جامعه اسلامی، در زمانی است که چهرهی رفتار دشمنانه ما با دشمن، کمرنگ میشود و آن هم در لحظه مذاکره با دشمن است(دقّت شود)! رهبر حکیم انقلاب اسلامی در تبیین نفوذ در قالب مذاکره، شاهدی را از مذاکرات قبلی سالیان گذشته مثال میزند و میگویند:« در همین مجلس شورای اسلامی مگر ندیدیم که یک نمایندهای آمد نظام را متّهم کرد به دروغگویی! گفت ما ده سال است، سیزده سال است داریم به دنیا دروغ میگوییم، در تریبون مجلس شورای اسلامی! در این منبر عمومی! خب، او حرف دشمن را دارد میزند؛ دشمن به ما میگفت شما دروغ میگویید! حالا یکی از خود ما پیدا میشود میگوید نظام دارد دروغ میگوید! این نفوذی نیست؟ احیاناً خودش هم خبر ندارد و نمیداند. مجلسی داشتیم که در حال مذاکرات گرم دشوار هستهای در دورانی که رئیسجمهور محترم فعلی ما رئیس مذاکرات هستهای بود و داشتند با زحمت، با شدّت حرف میزدند، با طرفهای مقابل مجادله میکردند و درواقع مبارزه میکردند برای اینکه حرف ایران را سبز کنند، در مجلس طرح سهفوریّتی آوردند برای اینکه حرف طرف مقابل سبز بشود! همانوقت رئیس هیئت مذاکره که رئیسجمهور محترم فعلی ما است، گلایه کرد و گفت ما داریم آنجا مبارزه میکنیم، اینجا آقایان دارند طرح به نفع دشمن طرّاحی میکنند؛ خب، اینها نفوذ است»[۱] حال باید ریشههای بسترساز نفوذ را از نگاه دین اسلام مروری کوتاه بکنیم.
ادامه مطلب ...نزدیک نوروز، بوی میوههای مختلف در میوهفروشی ها نوید شروعی دیگر با دیدوبازدیدهای نوروزی میدهد. امّا در حدود ۳۰ سال قبل در کردستان عراق و با استقبال گرم کردنشینان حلبچه از نیروهای ایرانی، قتّال عراق – صدّام – جنایتی تازه رقم زد و با بمبهای شیمیایی مثل گازهای سارین و خردل و... حدود ۵۰۰۰ نفر را مظلومانه کشت. و حدود ۱۰ هزار نفر را مجروح کرد و تعداد زیادی را نیز با اثرات بمبهای شیمیایی معلول کرد. وقتی این اتّفاق و اتّفاقاتی از این دست را میشنویم نا خودآگاه این سؤال به ذهن میرسد که چگونه خداوند جزای این ظلمهای نابخشودنی را خواهد داد؟ آیا این دنیا ظرفیّت انتقام از این جنایات را دارد؟برای تبیین این بحث، باید به دل به دامان قرآن و احادیث اهل بیت عصمت و طهارت بسپاریم و از گلزار معرفت نورانی وحی، زلالی هر چند اندک به کام جان بچشانیم. و مقدمه آن نیز مروری اجمالی بر خصوصیات این دنیا و نیز ظرفیت عظیم آخرت است .
الگوهای برتر
حضرت صدّیقه کبری فاطمه زهرا سلام الله علیها برترین الگو در دین اسلام هستند. قرآن کریم سه بار از کلمه "اسوة" به معنای الگو استفاده میکند. یکی خود پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله را به عنوان الگو برای مسلمانان معرفی میکند: « لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَة [احزاب/۲۱] مسلّماً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نیکویى بود ». و در دو آیه دیگر (آیه ۴ و ۶ ممتحنه) نیز حضرت ابراهیم علیه السلام و پیروان او را به عنوان الگوی مسلمین میشناساند:« قَدْ کانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فی إِبْراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَه [ممتحنه/۴] براى شما سرمشق خوبى در زندگى ابراهیم و کسانى که با او بودند وجود داشت ». از آنجا که ائمّه معصومین علیهم السلام مفسّر قرآن و قرآن ناطق هستند و کلام آنها حجّتی از طرف خداوند متعال است به روایتی از امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) توجّه میکنیم. ایشان میفرمایند:« وَ فِی ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ ص لِی أُسْوَةٌ حَسَنَة [۱] دختر رسول خدا صلّی الله علیه و آله الگوی خوبی برای من است ». این روایت، از زبان امام معصوم نشان دهنده تمام و کمال بودن شخصیّت حضرت زهرا سلام الله علیها از یک طرف و همچنین اثر روش رفتاری آن حضرت بر نوع و روش حکومتی امام زمان علیه اسلام در زمان ظهور از طرف دیگر است. ادامه مطلب ...