مرگ؛ فرار یا استقبال؟!

مقدمه
میل انسان به زندگی ابدی است. حال اگر این دنیا تمام زندگی انسان باشد باید بتواند کاری کند که از مرگ رهایی یابد. با این توصیف تلاش انسان همیشه بر زندگی ابدی در این بوده است. سؤال این است اساسا فرار از مرگ امکان دارد یا خیر؟ در این نوشتار با توجّه به روایات درصدد نتیجه فرار از مرگ و تلاش برای رها شدن از آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا نتیجه کار افراد و جامعه‌ای که از مرگ و یاد آن فراری هستند را تبیین کنیم.

فرار از مرگ در بیان امیربیان
امام علی علیه السلام در رابطه با فرار از مرگ می‌فرمایند:«أَیُّهَا النَّاسُ کُلُّ امْرِئٍ لَاقٍ مَا یَفِرُّ مِنْهُ فِی فِرَارِهِ الْأَجَلُ مَسَاقُ النَّفْسِ وَ الْهَرَبُ مِنْهُ مُوَافَاتُهُ کَمْ أَطْرَدْتُ الْأَیَّامَ أَبْحَثُهَا عَنْ مَکْنُونِ هَذَا الْأَمْرِ فَأَبَى اللَّهُ إِلَّا إِخْفَاءَهُ هَیْهَاتَ عِلْمٌ مَخْزُون‏ [1] اى مردم! هر کس از مرگ بگریزد، به هنگام فرار آن را خواهد دید، اجل سرآمد زندگى، و فرار از مرگ، رسیدن به آن است، چه روزگارانى که در پى گشودن راز نهفته‌‏اش بودم اما خواست خداوند جز پنهان ماندن آن نبود، هیهات! که این، علمى پنهان است». حقیقت و ذات مرگ چیزی است که کسی از آن با خبر نیست و علمی است که در اختیار خداوند است. در این روایت عمیق حضرت امیر علیه السلام ناتوانی عقل را از درک حقیقت مرگ بیان می‌کند و این‌که به هیچ وجه در فکر فرار از این حقیقت نباشید زیرا چنین چیزی اصلا امکان ندارد.  

قبر را دریابیم!

انسان عاقل برای هر نیاز خود برنامه‌ریزی می‌کند. اصل وجود مرگ از مسلّمات در بین تمام بشر است. وقتی می‌میریم بدن ما را در قبر وارد می‌کنند و از اینجاست که داستان جدید در دنیای جدید آغاز می‌شود. داستان گذران روح و جسم در خانه‌ای غریب!

اولین لحظات در اوّلین منزل
پیامبر گرامی اسلام در روایتی زیبا می‌فرمایند:« إنّ القَبرَ أوَّلُ مَنازِلِ الآخِرَةِ ، فإن نَجا مِنهُ فما بَعدَهُ أیسَرُ مِنهُ ، وإنْ لم یَنجُ مِنهُ فما بَعدَهُ لَیسَ أقلَّ مِنهُ [1] قبرْ نخستین منزل آخرت است. اگر کسى از آن به سلامت گذر کرد، منازل بعد آن آسان‌تر است و اگر به سلامت گذر نکرد، دشوارى منازل بعدى کمتر از آن نیست». نحوه شروع هر کاری خبر از چگونگی ادامه آن دارد. سالی که نکوست از بهارش پیداست. از نکاتی که در این باره لازم به یادآوری است دانستن این مطلب است که خانه قبر، اوّل راه است و این راه طولانی و پر پیچ و خم؛ مسیری است که باید به وسیله دنیای الآن ما طی شود یعنی اگر برای این مسیر قبل از قرار گرفتن در آن آمادگی لازم را پیدا نکرده باشیم قطعا با مشکلات و سختی‌های زیادی روبرو خواهیم شد. نکته دیگر این‌که؛ کسی که خودش را برای قبر آماده کرده باشد قطعا در ادامه مسیر نیز راه بر او هموار خواهد بود. پس چگونگی شرایط انسان در قبر، ملاک و معیار آسودگی یا سختی در این مسیر خواهد بود. یکی از خصوصیّات قبر، تنهایی انسان است که باید درمان شود به همین جهت در ادامه، از تنهایی قبر و راه درمان آن سخن می‌گوییم.