بسیاری از اولیای الهی و نیز انسانهای انقلابی دیگر در برهههای مختلف مبتلا به زندان شدند بعضی از آنها کشته شدند و بعضی آزاد. به هر حال همه آنها از جمله صابرانی هستند که در نزد خدا جایگاهی بس رفیع دارند چرا که هم او فرمود:« وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرین [بقره/155] قطعاً همه شما را با چیزى از ترس، گرسنگى، و کاهش در مالها و جانها و میوهها، آزمایش مىکنیم و بشارت ده به استقامت کنندگان!». امّا از نوادر زندانیهای انقلابی که توانست هدف خود را محقّق سازد رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی رحمت الله علیه بود. در این نوشته به مروری کوتاه بر قضیه زندانی شدن ایشان در سال 1342 و تحقّق هدف انقلابی خود که همان سرنگونی شاه و نیز برپایی حکومت اسلامی بود بپردازیم.
مقدمه:
اصل اهمیت علم آموزی
نیازی به توضیح نسبت به اهمیت و ارزش علم آموزی نیست زیرا مسأله لزوم آن
بسیار روشن است. برای مثال قرآن کریم میفرماید:« الَّذی عَلَّمَ
بِالْقَلَم [علق/4] همان کسى که به وسیله قلم تعلیم نمود». قلم [مظهر]
سواد و نوشتن است.[1] اما در مورد اینکه "چه علمی باید آموخت و آموزاند؟"
باید گفت؛ هر علمی که خودش لازم و واجب عقلی یا دینی باشد و یا برای انجام
چیز لازم و واجب، ضروری باشد باید آموخته شده و تعلیم شود.
سرفصلهای کهنگی نظام آموزشی تعلیم و تربیت
در اینجا به چند نمونه از مهمترین ملاکهای بارز تشخیص کهنگی و فرسودگی نظام آموزشی میپردازیم:
ارزش و قیمت هر شغلی به میزان، دوام، ضرورت و اهمیتِ اثر آن کار است. شغل تعلیم انسانها چقدر برای انسانها اثربخش است؟ تعلیم چقدر ضرورت دارد و تا کی اثر خود را نشان میدهد؟ اینها سؤالاتی است که برای فهم ارج معلم باید به آن بیاندیشیم و پاسخ دهیم.
شغل معلّمی تعلیم است. البته مهمتر از تعلیم، تربیت انسانها برای استفاده درست از علم است چرا که تا تربیت صحیحی نباشد، علم به تنهایی نه تنها فایدهای ندارد بلکه چه بسا ضررهای جبرانناپذیری نیزبه همراه خواهد داشت.
میزان اثر بخشی علم
جواب همه سؤالات ذکر شده بسته به شناسایی اثر و ارزش علم است. علم، اثری
غیر قابل انکار در زندگی بشر دارد. قرآن کریم مقایسه بود و نبود علم در
انسانها را با توجه به وضوح برتری علم بر جهل، به فطرت انسانها وانهاده و
میفرماید:« هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا
یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْباب [زمر/9] آیا کسانى که
مىدانند با کسانى که نمىدانند یکسانند؟! تنها خردمندان متذکّر
مىشوند!»
واژهای به نام پدر
جایگاه خانواده در اجتماع و تأثیر آن بر سلامت، بالندگی و رشد آن همچون
دُرّی گرانبهاست که در صورت غفلت از سلامتش و اهمّیت ندادن به آن باید
منتظر آسیبهای مهلک فردی و اجتماعی آن باشیم. در این میان نقش پدر به
عنوان اولین مسئول خانواده بسیار حائز اهمیّت است.
جایگاه پدر در اسلام
قرآن کریم به خوبی این جایگاه را گاهی به عنوان والدین(در مقابل فرزندان) و
گاهی به عنوان مرد( در مقابل همسر) مشخص کرده است. در اهمیت جایگاه والدین
در قرآن همین بس که احسان به آنها را بعد از توحید سفارش کرده است مثل
اینکه فرموده است:« وَ إِذْ أَخَذْنا میثاقَ بَنی إِسْرائیلَ لا
تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْسانا [بقره/83] و (به
یاد آورید) زمانى را که از بنى اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را
پرستش نکنید و به پدر و مادر... نیکى کنید».
نیکی و احسان به پدر بسیار مهم و با ارزش است امّا؛ مهمترین نیکیها، ادای
حقی است که نسبت به آنها بر دوش فرزند است. حال باید دانست که حق پدر بر
فرزند چیست؟ همین سؤال از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله پرسیده شد و
ایشان فرمودند:« لا یُسَمِّیهِ باسمِهِ ، و لا یَمشی بَینَ یَدَیهِ ، و لا
یَجلِسُ قَبلَهُ ، و لا یَستَسِبُّ لَه [1] او را به اسم صدا نزند، جلوتر
از او راه نرود، پیش از او ننشیند و برایش دشنام نخرد». اینها نمونههایی
از احترام گذاشتن به پدر است. پس طبق این روایت احترام به پدر مصادیق
مختلفی دارد. حال به مصادیق ذکر شده در این روایت میپردازیم.
هنر انقلاب اسلامی
هر واژهای با واژگان قدیمیتر از خود قابل توضیح است. از بین سه واژه "هنر"، "انقلاب" و "اسلام" به نظر می رسد که کلمه اسلام از قدمت مفهومی و اصطلاحی بیشتری برخوردار است.
اسلام دین دنیا برای آخرت است. دنیا زیباست و باید زیبا باشد پس آخرت نیز باید زیبا باشد.
یکی از زیبایی های دنیا طبیعت است. طبیعت، از زمین و آسمان و هر آنچه در آنهاست! زیبایی زمین در تنوع آن است. سرسبزی زمین، نمود اصلی طراوت و زیبایی آن است. درختان، نقش بسیار ویژه ای در طراوت و زیبایی زمین دارند. اکنون میخواهیم به ارزش درختان نظر کنیم!
ارزش مادّی درخت
از لحاظ علمی درختان باعث تولید اکسیژن و رفع آلودگی هوا میشوند. همان
مشکلی که یکی از بحران های اساسی شهرهای بزرگ دنیاست.درختان به عنوان یکی
از مهمترین سرمایههای کشورها استفادههای گوناگونی دارند؛ مثلا میوه،
سایه، چوب و... حتّی داروهای زیادی از بسیاری از درختان برای درمان
بیماریها به دست آورده میشود. پس؛ از لحاظ ظاهری و علمی درختان نعمت
هستند. عقل انسان شکر نعمتها را لازم میداند. یکی از راههای شکر نعمتها
حفظ و مواظبت آنهاست. قرآن کریم میفرماید:« لَئِنْ شَکَرْتُمْ
لَأَزیدَنَّکُم [ابراهیم/۷] اگر شکرگزارى کنید، (نعمت خود را) بر شما
خواهم افزود». اگر از درختان که یکی از نعمتهای خداوند متعال هستند مواظبت
کنیم زیبایی طبیعت هر روز بهتر و بیشتر نمایان خواهد شد.