پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله) میفرمایند: انَّ اللَّهَ لَیُغذّى عَبدَهُ المؤمنَ بالبلاءِ کما تُغذِّى الوالِدَةُ ولَدَها باللَّبَنِ؛ خداوند بنده مؤمن خود را با بلا و گرفتارى تغذیه مىکند؛ همچنان که مادر فرزند خود را با شیر. (بحار: 81/ 195)
مقدمه
میل انسان به زندگی ابدی است. حال اگر این دنیا تمام زندگی انسان باشد باید
بتواند کاری کند که از مرگ رهایی یابد. با این توصیف تلاش انسان همیشه بر
زندگی ابدی در این بوده است. سؤال این است اساسا فرار از مرگ امکان دارد یا
خیر؟ در این نوشتار با توجّه به روایات درصدد نتیجه فرار از مرگ و تلاش
برای رها شدن از آن را مورد بررسی قرار میدهیم تا نتیجه کار افراد و
جامعهای که از مرگ و یاد آن فراری هستند را تبیین کنیم.
فرار از مرگ در بیان امیربیان
امام علی علیه السلام در رابطه با فرار از مرگ میفرمایند:«أَیُّهَا
النَّاسُ کُلُّ امْرِئٍ لَاقٍ مَا یَفِرُّ مِنْهُ فِی فِرَارِهِ الْأَجَلُ
مَسَاقُ النَّفْسِ وَ الْهَرَبُ مِنْهُ مُوَافَاتُهُ کَمْ أَطْرَدْتُ
الْأَیَّامَ أَبْحَثُهَا عَنْ مَکْنُونِ هَذَا الْأَمْرِ فَأَبَى اللَّهُ
إِلَّا إِخْفَاءَهُ هَیْهَاتَ عِلْمٌ مَخْزُون [1] اى مردم! هر کس از مرگ
بگریزد، به هنگام فرار آن را خواهد دید، اجل سرآمد زندگى، و فرار از مرگ،
رسیدن به آن است، چه روزگارانى که در پى گشودن راز نهفتهاش بودم اما
خواست خداوند جز پنهان ماندن آن نبود، هیهات! که این، علمى پنهان است».
حقیقت و ذات مرگ چیزی است که کسی از آن با خبر نیست و علمی است که در
اختیار خداوند است. در این روایت عمیق حضرت امیر علیه السلام ناتوانی عقل
را از درک حقیقت مرگ بیان میکند و اینکه به هیچ وجه در فکر فرار از این
حقیقت نباشید زیرا چنین چیزی اصلا امکان ندارد.
خیلی از افراد در رابطه با مرگ اندیشیدهاند تا آن را چاره کنند و برای آن
راه درمانی بیابند تا بلکه بشر بتواند دائم در این دنیا زندگی کند و در هول
و وحشت مرگ نباشد. امّا واقعیّت آن است که هیچ کسی راهی برای علاج آن
نیافته است. ابن سینا دانشمند فوقالعادّه نیز در اینباره میگوید:
«از قعر گل سیاه تا اوج زحل کردم همه مشکلات عالم را حل
بیرون جستم ز قید هر مکر و حیل هر بند گشوده شد مگر بند اجل»[1]
در این نوشتار برآن هستیم تا به ذکر دلایل منطقی وجود مرگ بپردازیم با ما همراه باشید.
مرگ طبیعت و انسان در قرآن
قرآن کریم در آیات متعدّدی به محدودیّت زمانی آسمان و زمین میپردازد مثلا
میفرماید:« أَوَلَمْ یَتَفَکَّرُوا فی أَنْفُسِهِمْ ما خَلَقَ اللَّهُ
السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ أَجَلٍ
مُسَمًّى [روم/8] آیا آنان با خود نیندیشیدند که خداوند، آسمانها و زمین و
آنچه را میان آن دو است جز به حق و براى زمان معیّنى نیافریده است؟».
منظور از آسمانها و زمین، همان حقیقت این دنیاست لذا همه دنیا بالاخره
روزی تمام میشود و به انتها میرسد.
راهکار اُنس عملی با قرآن
قرآن کریم بر قلب مقدّس پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نازل شد ولی قطعا نزول آن برای تمام بشریت است. به خصوص در عصر حاضر که عصر دروغهای رسانهای و چنبره تبلیغات شیاطین شده مراجعه مستقیم به قرآن کریم گرهگشای معمّای دروغگویی شیاطین است. مراجعه به قرآن به نسبت درجات این مراجعه، دل انسان را گرو میگیرد و مانع از تأثیر جنجالهای پوچ بر آن میشود. انس با قرآن آرامش دهنده است. ممارست و تداوم در تلاوت قرآن باعث انس و دوستی با قرآن میشود. در این مقاله به مرتبهای دیگر از انس -غیر از انس تلاوتی- میپردازیم و آن، انس عملی با قرآن است.
اثر گناه در زندگی
ماه مبارک رمضان ماه وصل به خداست و ترک گناه بلکه ترک زمینه گناهان(ورع) تنهاترین نوع وصل حقیقی است. با کم شدن گناه در این ماه مبارک به وضوح آثار آن را در زندگی فردی و اجتماعی خود مییابیم و از این طریق در این لحظات ماه مهمانی میتوانیم با تأمّل در آثار گناهان در زندگی خود، عزم خود را برای دوری هر چه بیشتر از آنها و سر وسامان دادن به حقیقت زندگی خود جزم کرده و از نیروی صاحب و میزبان این سفره نیز یاری بگیریم. در اینجا خوب است به پارهای از آثار گناه در زندگی بپردازیم.
اثر گناه بر دریا و خشکی
قرآن کریم بارها بر آثار دنیوی گناه تأکید دارد و بدین واسطه انسانها را
از ارتکاب گناهان بر حذر میدارد. از آنجا که سنّتهای قطعی از طرف خداوند
متعال در این دنیا قرار داده شده است ؛ انجام گناه در واقع شنای بر خلاف
جهت این رودخانه هستی بوده مسلّما آثار منفی بر زندگی انسان و دنیای انسان
میگذارد. قرآن کریم در رابطه با اثر گناه بر طبیعت اطراف و محیط زیست
انسان میفرماید:« ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما
کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذیقَهُمْ بَعْضَ الَّذی عَمِلُوا
لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ [روم/41] فساد، در خشکى و دریا بخاطر کارهایى که
مردم انجام دادهاند آشکار شده است؛ خدا مىخواهد نتیجه بعضى از اعمالشان
را به آنان بچشاند، شاید (به سوى حق) بازگردند!».
تفکّر؛ دریچهای به سوی رمضان
امام عسکری علیه السلام در حدیثی عمیق میفرمایند:« لَیسَتِ العِبادَةُ
کَثرَةَ الصیّامِ وَ الصَّلوةِ وَ انَّما العِبادَةُ کَثرَةُ التَّفَکُّر
فی أمر اللهِ [1] عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه (حقیقت)
عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است». رمضان یکی از نامهای خداوند متعال
است و این ماه را، چون سفره ضیافت خدا پهن میشود، رمضان نامیدهاند یعنی
ماهی که به خداوند اختصاص دارد. همه چیز در این ماه حول محور خداوند است.
چیزی جز خدا در این ماه نیست.
بهترین ابزار شناختی که به ما انسانها ارزانی شده است نعمت عقل است و
بهترین نوع استفاه از آن که شاید اصلیترین وظیفه ما هم باشد شناخت خداست.
آری تفکّر در امور خداوند متعال دریچهای به سوی معرفت به اوست. در این
نوشتار به تأثیر تفکّر در ماه مبارک رمضان میپردازیم.
دوری از گناه
ملاک ارزشمندی انسانها نسبت به یکدیگر از منظر قرآن کریم تقواست لذا
فرمود:« یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثى
وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ
عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیرٌ [حجرات/13] اى
مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیرهها و قبیلهها
قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید (اینها ملاک امتیاز نیست،) گرامىترین
شما نزد خداوند با تقواترین شماست خداوند دانا و آگاه است!». تقوا ملکهای
درونی است که مانع از بروز گناه از انسان میشود و درجات مختلفی دارد. در
انجام و ایجاد هر کار و مقولهای، اوّلین قدم برای تحقّق هدف، شناخت موانع
راه است. برای طیّ مسیر تحقّق تقوا در درون خود باید دشمنان این راه را به
خوبی بشناسیم و نحوه تقابل با آنها و قرارگرفتن در امنیّت نسبت به خطرات
احتمالی را به عنوان یک مهارت در خود ایجاد کنیم تا بتوانیم به سلامت در
راه تقوای الهی قدم برداریم. پرهیز از گناه، دو دشمن اصلی دارد؛ یکی شیطان و
یکی نفس امّاره که در زیر به آنها میپردازیم.
1- شیطان
2- نفس امّاره
از ابتدای تاریخ خلقت بشر هر چه بر سر انسان آمده است به واسطه نفس اماره است. نفسی که به بدیها سفارش میکند و این قصّه از زمانی تلختر میشود که شیطان نیز به همکاری با این نفس، همّت گمارد تا انسان را از اوج خلقت به زیر آورد که البتّه نخواهد توانست زیرا خالق بیهمتا فرمود:«إِنَّ عِبَادِى لَیْسَ لَکَ عَلَیهمْ سُلْطَنٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغَاوِین [حجر/42] که بر بندگانم تسلّط نخواهى یافت مگر گمراهانى که از تو پیروى مىکنند».
پدیدهای خوف انگیز به نام داعش با سر و صدا و تبلیغات پردامنه از خشونت و پمپاژ هراس در دنیا! آری رونمایی یکی دیگر از چهرههای شیطان! این بار به اسم دین هراس ایجاد میکنند.
اهداف دشمنان اسلام و مسلمین در رونمایی از داعش متعددند که البتّه چندین هدف اصلی آن به قرار ذیل است:
1- ترساندن بشریّت از اسلام ادامه مطلب ...
امنیّت اجتماعی و اخلاقی وظیفه حکومت اسلامی