سایه‌ای بالای سر

واژه‌ای به نام پدر
جایگاه خانواده در اجتماع و تأثیر آن بر سلامت، بالندگی و رشد آن همچون دُرّی گرانبهاست که در صورت غفلت از سلامتش و اهمّیت ندادن به آن باید منتظر آسیب‌های مهلک فردی و اجتماعی آن باشیم. در این میان نقش پدر به عنوان اولین مسئول خانواده بسیار حائز اهمیّت است.

جایگاه پدر در اسلام
قرآن کریم به خوبی این جایگاه را گاهی به عنوان والدین(در مقابل فرزندان) و گاهی به عنوان مرد( در مقابل همسر) مشخص کرده است. در اهمیت جایگاه والدین در قرآن همین بس که احسان به آن‌ها را بعد از توحید سفارش کرده است مثل اینکه فرموده است:« وَ إِذْ أَخَذْنا میثاقَ بَنی‏ إِسْرائیلَ لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْسانا [بقره/83] و (به یاد آورید) زمانى را که از بنى اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را پرستش نکنید و به پدر و مادر... نیکى کنید».
نیکی و احسان به پدر بسیار مهم و با ارزش است امّا؛ مهمترین نیکی‌ها، ادای حقی است که نسبت به آن‌ها بر دوش فرزند است. حال باید دانست که حق پدر بر فرزند چیست؟ همین سؤال از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله پرسیده شد و ایشان فرمودند:« لا یُسَمِّیهِ باسمِهِ ، و لا یَمشی بَینَ یَدَیهِ ، و لا یَجلِسُ قَبلَهُ ، و لا یَستَسِبُّ لَه [1] او را به اسم صدا نزند، جلوتر از او راه نرود، پیش از او ننشیند و برایش دشنام نخرد». این‌ها نمونه‌هایی از احترام گذاشتن به پدر است. پس طبق این روایت احترام به پدر مصادیق مختلفی دارد. حال به مصادیق ذکر شده در این روایت می‌پردازیم.