انتظار برای ظهور امام زمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف یعنی آماده سازی شرایط ظهور! یکی از شرایط ظهور وجود یارانی است که اهداف حکومت آرمانی موعود را محقّق سازند. در روایتی از امام علی علیه السلام فرمودند:« أَفْلَحَ مَنْ نَهَضَ بِجَنَاح [1] رستگار شد آن کس که با یاران به پاخاست». شرط وجود یاران امام زمان علیه السلام هم از بُعد کمیّت مهم است و هم از نظر کیفیّت! باید ابتدا نظری به انواع یاران امام زمان علیه السلام بیاندازیم.
انواع یاران امام زمان علیه السلام
یاران قیام جهانی موعود آخر الزمان حضرت مهدی علیه السلام به سه دسته تقسیم میشوند:
دین یعنی برنامه و الگوی هدایت و سعادت در دنیا و آخرت. جوانی! نابترین دوران زندگی انسان است. یکی از الگوهای شایسته جوان که در قرآن کریم از آن یاد شده است حضرت اسماعیل علیه السلام است. در دوران نوجوانی و طراوت اتّفاقی عجیب برای او روی میدهد که نمونه کاملی از بروز خصوصیّات یک جوان الگو و طراز است. این خصوصیّات در دوران غیبت و عصر انتظار ظهور امام زمان علیه السلام باید در جوان منتظر رشد یابد. به عبارت بهتر! من به عنوان یک جوان که میگویم:" #من_منتظرم " طبق این آیات مربوط به این الگوی نمونه قرآنی باید خصوصیّات زیر را در خودم به وجود آورده و رشد دهم.
مقدمه:
اصل اهمیت علم آموزی
نیازی به توضیح نسبت به اهمیت و ارزش علم آموزی نیست زیرا مسأله لزوم آن
بسیار روشن است. برای مثال قرآن کریم میفرماید:« الَّذی عَلَّمَ
بِالْقَلَم [علق/4] همان کسى که به وسیله قلم تعلیم نمود». قلم [مظهر]
سواد و نوشتن است.[1] اما در مورد اینکه "چه علمی باید آموخت و آموزاند؟"
باید گفت؛ هر علمی که خودش لازم و واجب عقلی یا دینی باشد و یا برای انجام
چیز لازم و واجب، ضروری باشد باید آموخته شده و تعلیم شود.
سرفصلهای کهنگی نظام آموزشی تعلیم و تربیت
در اینجا به چند نمونه از مهمترین ملاکهای بارز تشخیص کهنگی و فرسودگی نظام آموزشی میپردازیم:
مقدمه
دین مبین اسلام به عنوان کاملترین ادیان الهی روشن کننده راه حق برای
رسیدن به سعادت در دنیا و آخرت است. با این وجود بسیاری از افراد از قرآن
فرار میکنند و به دنبال آن دچار گمراهی و شقاوت میشوند. « وَ نُنَزِّلُ
مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لا یَزِیدُ
الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسارا [اسراء/82] ما در قرآن آیاتى نازل کردهایم
که مایه شفاء و رحمت براى مؤمنان است اما ظالمان را جز خسران و زیان
نمىافزاید». باید علت این فرار و خسران را در قرآن و روایات بجوییم آنگاه
نسبت به فرار بعضی افراد از روحانیت تأمّل کنیم.
ارزش و قیمت هر شغلی به میزان، دوام، ضرورت و اهمیتِ اثر آن کار است. شغل تعلیم انسانها چقدر برای انسانها اثربخش است؟ تعلیم چقدر ضرورت دارد و تا کی اثر خود را نشان میدهد؟ اینها سؤالاتی است که برای فهم ارج معلم باید به آن بیاندیشیم و پاسخ دهیم.
شغل معلّمی تعلیم است. البته مهمتر از تعلیم، تربیت انسانها برای استفاده درست از علم است چرا که تا تربیت صحیحی نباشد، علم به تنهایی نه تنها فایدهای ندارد بلکه چه بسا ضررهای جبرانناپذیری نیزبه همراه خواهد داشت.
میزان اثر بخشی علم
جواب همه سؤالات ذکر شده بسته به شناسایی اثر و ارزش علم است. علم، اثری
غیر قابل انکار در زندگی بشر دارد. قرآن کریم مقایسه بود و نبود علم در
انسانها را با توجه به وضوح برتری علم بر جهل، به فطرت انسانها وانهاده و
میفرماید:« هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا
یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْباب [زمر/9] آیا کسانى که
مىدانند با کسانى که نمىدانند یکسانند؟! تنها خردمندان متذکّر
مىشوند!»
کنج خلوت
اعتکاف یعنی حداقل سه روز را به دور از تفکر و مواجهه با دنیا و سروصدایش،
فقط به عبادت، مناجات و راز و نیاز با یگانه معبود در کنج خانهاش بپردازی.
سؤال این است که چرا باید از دنیا دور شد و فقط عبادت کرد؟ جواب این سؤال
خود به خود باعث میشود تا به جواب سؤالهای دیگر نیز در مورد رابطه دنیا و
آخرت و عبادت با یکدیگر دست یابیم و سرانجام به اهمیت اعتکاف پی ببریم.
دنیا یا آخرت؟
دین اسلام مخالف عزلت گزینی و رها سازی دنیاست. قرآن کریم در رابطه با
استفاده از دنیا و فراموش نکردن آن میفرماید:« وَ ابْتَغِ فیما آتاکَ
اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ لا تَنْسَ نَصیبَکَ مِنَ الدُّنْیا وَ
أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْکَ وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِی
الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدین [قصص/77] و در آنچه خدا
به تو داده، سراى آخرت را بطلب و بهرهات را از دنیا فراموش مکن و
همانگونه که خدا به تو نیکى کرده نیکى کن و هرگز در زمین در جستجوى فساد
مباش، که خدا مفسدان را دوست ندارد!» طبق آیه فوق میتوانیم درک درستی از
نگاه اسلام به دو مقوله دنیا و آخرت به دست آوریم.
همه معصومین علیهم السلام نمونه انسان کامل هستند. در بین ایشان حضرت علی علیه السلام به واسطه خصوصیات ویژهای که دارا هستند مقام برجستهای دارند.
خصوصیّات شخصی
1- تولّد در بیت الله الحرام
خانه کعبه اولین جایگاه عبادت است. قرآن کریم در این مورد میفرماید:«
إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذی بِبَکَّةَ مُبارَکاً وَ
هُدىً لِلْعالَمین [ آلعمران/96] نخستین خانهاى که براى مردم (و نیایش
خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت، و مایه
هدایت جهانیان است».تاریخ و منابع اسلامى هم به ما مىگوید که خانه کعبه
به دست حضرت آدم علیه السلام ساخته شد و سپس در طوفان نوح آسیب دید و به
وسیله ابراهیم خلیل تجدید بنا شد.[1] حضرت علی علیه السلام به عنوان تنها
شخصی است که در داخل کعبه متولد شده است. این به تنهایی خود فضیلتی بزرگ
است.
واژهای به نام پدر
جایگاه خانواده در اجتماع و تأثیر آن بر سلامت، بالندگی و رشد آن همچون
دُرّی گرانبهاست که در صورت غفلت از سلامتش و اهمّیت ندادن به آن باید
منتظر آسیبهای مهلک فردی و اجتماعی آن باشیم. در این میان نقش پدر به
عنوان اولین مسئول خانواده بسیار حائز اهمیّت است.
جایگاه پدر در اسلام
قرآن کریم به خوبی این جایگاه را گاهی به عنوان والدین(در مقابل فرزندان) و
گاهی به عنوان مرد( در مقابل همسر) مشخص کرده است. در اهمیت جایگاه والدین
در قرآن همین بس که احسان به آنها را بعد از توحید سفارش کرده است مثل
اینکه فرموده است:« وَ إِذْ أَخَذْنا میثاقَ بَنی إِسْرائیلَ لا
تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْسانا [بقره/83] و (به
یاد آورید) زمانى را که از بنى اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را
پرستش نکنید و به پدر و مادر... نیکى کنید».
نیکی و احسان به پدر بسیار مهم و با ارزش است امّا؛ مهمترین نیکیها، ادای
حقی است که نسبت به آنها بر دوش فرزند است. حال باید دانست که حق پدر بر
فرزند چیست؟ همین سؤال از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله پرسیده شد و
ایشان فرمودند:« لا یُسَمِّیهِ باسمِهِ ، و لا یَمشی بَینَ یَدَیهِ ، و لا
یَجلِسُ قَبلَهُ ، و لا یَستَسِبُّ لَه [1] او را به اسم صدا نزند، جلوتر
از او راه نرود، پیش از او ننشیند و برایش دشنام نخرد». اینها نمونههایی
از احترام گذاشتن به پدر است. پس طبق این روایت احترام به پدر مصادیق
مختلفی دارد. حال به مصادیق ذکر شده در این روایت میپردازیم.
در ۲۹ اسفند سال ۱۳۲۹ اتّفاق مهمی در صنعت نفت ایران افتاد و آن هم ملّی شدن صنعت نفت بود. تا آن روز با تسلّط مطلق انگلستان بر صنعت نفت ایران، تمامی حقوق این ملّت به تاراج برده میشد. در این نوشتار سعی داریم تا با مرور بر وقایع آن دوره به نسخهای برای این روزهای اقتصاد و صنعت ایران اسلامی بپردازیم. کشوری که با انقلاب بینظیر خود تحوّلی عظیم در جهان به وجود آورد و بر آن است تا با ادامه راه بزرگ خود که الهام گرفته از ارزشهای دین مبین اسلام است به اهداف و آرمانهای اساسی خود در دنیا دست یابد. ادامه مطلب ...